Lang voordat de selfie bestond werd mij gevraagd of ik aan een havo/vwo-school les wilde geven in fotografie. De studenten konden zelf kiezen welke workshop ze wilden volgen. Zo was er een workshop EHBO, zelf kleding ontwerpen, dans…en fotografie. En het was natuurlijk mijn bedoeling om mijn klas enthousiast te krijgen voor fotografie. In mijn naïviteit had ik niet door dat de meeste pubers gewoon iets kozen, waarmee ze zo soepel mogelijk door die vrijdagmiddag kwamen. Het telde niet mee voor hun rapport.
Gezien de nog weinig enthousiaste lichaamstaal van de jeugd, wist ik dat mijn eerste vrijwilligerstaak als leraar een serieuze uitdaging zou gaan worden. Daarom had ik bedacht om ze niet te vermoeien met het regelen van allerlei fotoapparatuur. Ik liet ze met hun eigen telefoon fotografen. De opdracht: maak een zelfportret. Ik vroeg de studenten om een fotodagboek te maken: iedere dag een foto met inhoud. Het bleek een opdracht die voor veel van de leerlingen best dichtbij kwam, het werd persoonlijk. Dat was overduidelijk, maar daar durfde niemand voor uit te komen, met als gevolg pubergedrag en een uitdaging voor mij.
Na drie weken had ik genoeg van deze recalcitrante jongeren en ik vroeg mijn begeleider (een vriendelijke leraar Duits en hobbyfotograaf) of ik de klas mocht toespreken over de onrust. Prima, zei hij, mits ik rekening hield met kwetsbare zieltjes. Ik bracht het alsnog vrij direct: ze konden kiezen, meedoen of de klas verlaten. Ik had me lang genoeg geërgerd. Zoals verwacht had niemand genoeg lef om de klas te verlaten. En na deze les kreeg ik van de leraar Duits een standje, ik was volgens hem weinig subtiel geweest. En toch, het bleek succesvol. De dames en heren in mijn groep gingen aan het werk en de lessen erna hadden we het samen heel leuk met het maken van zelfportretten.
Het zelfportret word natuurlijk al eeuwen door kunstenaars gemaakt. Dat is eigenlijk niets nieuws. Al hadden waarschijnlijk weinig fotoleraren destijds de opdracht gegeven aan deze leerlingen om een zelfportret met de telefoon te maken. Ik mag dan niet de grondlegger van de selfie zijn, het is me wel gelukt om in eerste instantie niet gemotiveerde jongeren tijdens de CKV les te stimuleren. Met hun eigen allereerste selfie hebben ze hun zelfvertrouwen vergroot. En dat vind ik nog steeds een prachtige uitkomst.